ŞEYTAN VE İNSAN

İslam’a göre şeytan Allah’ın hasmı ve rakibi değil, Allah’ın asi ve günahkâr kuludur. Kuran’da anlatılan, Âdem ve iblis kıssalarından çıkan sonuç şudur. Âdem’de şeytan’da Allah’ın emrine karşı geldi ve günahkâr oldu.ŞEYTAN KİMDİR? Şeytan, insan içindeki kötü dürtülerin sembol adıdır. Şeytanın aslı ateştir. O da öfke, şehvet, ihtirastır. İnsana verilen akıl, bu ateşi kontrol içindir. Dünyada kendi nefsinin sırtına binenler, Ölmeden önce ölürler. Fakat Âdem günahından af diledi ve makbul oldu. (20-Taha/121.) İblis günahını savundu ve ilahi rahmetinden kovuldu. (2-Bakara/37.) Şeytan Allah’ın olduğunu bilir ve itiraf eder, onun yüceliğine yemin eder. (7-Araf/12. )Kuran’a göre şeytan Allah’ın değil, insan’ın hasmı ve rakibidir. O varlığını yoldan saptırmaya adamıştır. (8-Enfal/48.) Şeytan’ın varlık sebebi insan’ın kendi türünü ötekileştirmesinin önüne geçmektir. Yüce Allah’ta insana şu mesajı verir. Ey insan ille de birini ötekileştireceksen, şeytanı ötekileştir. (7-Araf/16. ) Pekiyi bu nasıl olacak, ona karşı koymakla olacaktır.  Bu yüzden şeytan’ın etkisi altına giren biri, şeytanı değil kendisini suçlamalıdır. Şeytan sanal yaratıktır.İblis, Allah’ı anlamadığı için şeytan oldu. Şeytan ırkçılığın piridir. İlk materyalist, hammaddesiyle insana üstünlük gösteren şeytandır. Kuran’da insan kendi günahıyla aynılaşmasın diye, günah fiili şeytana nispet edildi.Şeytan günahında ısrar ettiği için şeytan oldu. Âdem günahına tövbe ettiği için adam oldu. Şeytan’ın hezimeti. İnsan’ın azametine bağlıdır. Kişi iradesinden şeytana transfer etmeden insan üzerinde güç kullanamaz. Şeytana uyan insan, işte bu yüzden mazur değildir.Şeytan’ın emrine giren insan için söylenecek söz şudur. Sanal komutan’a gerçek asker, İnsan’da meleke haline gelen, iyilikler o insan’ın meleği gibidir. İnsan’da meleke haline gelen kötülük de, o insan’ın şeytanı gibidir.Şeytan cinlerin evliyası idi, nasıl eşkıya oldu. Şeytan Âdem den evvel yeryüzünün halifesi idi. Yanlış tercihiyle şeytanlaştı. Eşkıyalaştı. Cehennemlik oldu. Cinler dumansız ateşten yaratıldı. Şeytan’ın insan’dan kıdem farkı vardı. Asabiyet evliya’yı eşkıya yapar. Irklar sunidir. Kuran’da hiç ırk geçmez. Irklar asli değildir. Tarihsel bir kültürdür.İnsanların kalplerine vesvese veren sinsi şeytanın, gerek cin gerek insan cinsinden bütün şeytanların şerrinden o yüce rabbe sığınırım ben. (114-Nas/4-5-6.)ŞEYTAN KİMDİR: Şeytanların başı İblis’tir. Allah’ın nasıl varlık olduğunu bildiği halde, neden ona karşı asi oldu. Allah’a karşı gelinmeyeceğini kendisini var eden büyük güce nasıl oluyor da karşı geldi. Şeytanların hiç birimi Allah’a karşı gelmekten çekinmeyip, İplise uydular.Kuran insan ve cin şeytanlardan bahseder. Bu ne demektir yani insan kılığına girmiş şeytanlar’mı var hayır. Kuran’da bir ayette şeytanlarla baş başa kaldıkları zaman der.  Buna göre şeytan bir varlık mı, yoksa insan’ın yaratılışıyla ilgili bir fıtratımı. CEVAP: İşin aslı iblisle insan arasındaki kıskançlığa dayanır. İblis şeytanların başıdır. Kendisi cinlerden görünmez varlıklardandı, ama melek değildi. Ama Biz bir melek göndermiş olsaydık, yine de onu insan kılığında gönderirdik, böylece şimdi içine düştükleri şaşkınlığa onları yine düşürürdük. (6-Enam/9.) Melekte kıskançlık olmaz. Ama cinler de insanlardaki gibi zaaflar vardır. İblis de Âdem’in halife oluşunu kıskandığı için ona secde etmek istememiştir.İşte şeytan’ın içindeki bu kıskançlık durumu, Allah ile şeytan arasında bir diyalog biçiminde canlandırılmaktadır.O âlemdeki konuşmayı bildiğimiz biçimde bir diyalog değil. O halin canlandırılması biçiminde anlıyoruz. Yoksa şeytan’ın Allah’a itirazı mümkün değildir. İtirazı davranışından ortaya çıkmıştır. Neden öyle davranmıştır. Çünkü onda güçlü miktarda ego vardır. İnsan’dan daha çok şeytan’da benlik hırsı vardır. Bu zaafından dolayı insanı kıskanmış, hem ona düşman olmuştur. Bu davranışı Allah’a karşı değil, insana karşıdır. İnsan’lar bir birbirlerini kıskanırken, kendilerinde mahiyet itibarıyla farklı olan, şeytanda kıskançlık olması doğaldır.O halifeliği kendisine layık görürken Âdem’in halife olmasını kıskanmış, ona düşman olmuştur. Şeytan’ın bu kıskaçlığında ve düşmanlığında da bir hikmet vardır. Çünkü o insanlara rekabeti dünya tutkusunu aşılamaya çalışmasa, insan’lar çalışmazlar rekabet olmaz kalkınma olmazdı.Buna şeytan’ın insana sureti hak sağdan yanaşmasıdır. O halde belli ölçüde şeytan’ın vesvesesi insan’ları çalışıp yükselmeye sevk eder.Ancak bunu yıkıcı olmaması için bir yandan da, melek insana güzel telkinlerde bulunur. Peygamberlerin mesajları ile insana doğru yolu gösterirler. Böylece insan hayırla şer arasında orta çizgide dengede tutulur.Nisa/118. Ve Nas/ Suresi’nde insan cin ve şeytan’dan Allah’a sığınılmasını emredilmektedir.    Ve onlar ne zaman yoldan saptılarsa Allah da onların kalplerinin sapmasına izin verdi. Zira Allah yoldan sapmış bir topluğu asla rehberliğini bahşetmez. (61-Saf/5.) Ve iblis şöyle dedi. Mademki sen beni saptırdın, yemin olsun ki ben de senin dosdoğru yolunun üzerine onlar için pusu kuracağım. (7-Araf/16.)  Sonra da hem doğrudan ve açıktan hem de dolaylı ve sinsice, hem de sureti haktan görünerek, hem de zaafları ve güdüleri kullanarak sokulacağım onlara. Ve sen onların çoğunu nankörlük eden kimseler olarak bulacaksın. (Araf/17.) İşte böylece onları aldanışa sürükleyecek telkinlerde bulundu. (Araf/22.) Ki Allah onu lanetlemiş o da şöyle demişti. Senin kullarından payıma düşeni mutlaka alacağım. (4-Nisa/118.) Onları saptıracağım ve kuruntularla oyalayacağım. Zira ben onlara emredeceğim, onlar da develerin ve diğer hayvanların kulaklarını kesecekler,Yine onlar emredeceğim, yaratışını,(fıtratı),değiştirecekler. (Nisa/119.)                                                                                                                     Ey insan küfrü tabiat haline, getirenlerin üzerine içgüdülerini kışkırttıkça kışkırtan şeytanları musallat ettiğimizi görmez misiniz (19-Meryem/83.)                                                                                                                       Benim sizinle hiçbir ilişkim olamaz. Çünkü ben sizin görmediğinizi görüyorum. Üstelik ben Allah’tan korkarım, çünkü Allah’ın cezalandırması pek çedid  (acı) olur.  (8-Enfal/48.)Tıpkı malum şeytan örneğine de olduğu gibi, hani o insana inkâr et diye telkin eder, ona uyup inkâr edince de ben senin yaptığından sorumlu değilim, çünkü ben âlemlerin rabbi Allah tan korkarım der. (59-Haşr/16.) 14-İbrahim/22. VE hüküm kesinleşip iş bitince, şeytan dedi ki işte hakikat. Allah size gerçekleşmesi kesin olan bir söz vermişti. Ben de size söz vermiştim. Fakat size verdiğim sözü tutmadım. Zira benim sizin üzerinizde yaptırım gücüm bulunmamaktaydı. Ne var ki sizi sadece davet ediyordum. Sizde benim davetime yumuluyordunuz. Dolayısıyla beni suçlamayın asıl kendinizi suçlayın. Ne ben sizin imdadınıza yetişecek durumdayım.Ne de siz benim imdadıma. İşin gerçeği ben sizin daha önce beni Allah’a ortak koşma girişimlerinizi de zaten baştan beri benimsememiştim. Elbette zalimleri can yakıcı bir azap beklemektedir. (14-İbrahim/22.) Şeytan insan şekline giremez. Zira şeytan iradeli varlıktır. İnsan adına günah işler, bunların sorumlusunun insan olduğunu, söylerdi ve şeytan dünyayı fesada boğar başka- başka insan kılığına girerek, insan soyunu ve fıtratını yok ederdi. İnsanları bir birine düşürür, dünya yaşanmaz hale gelirdi. Şeytan ve cin görünmez varlıklardır. İnsan’ın ise maddi ve fiziki yapısı ve bedeni vardır.Ancak insanında düşünce ve niyetleri görünmez ve bilinmezdir. Allah’tan başkası bunları bilemez. Dolayısıyla insan da görünmezlik vasfı veya gizlilik duygusu düşüncesi vardır. Bütün gizlilikleri bilen tek ilah Allah’tır. İlah olmayan gaybı bilemez göremez. Şeytan ve cin insana zehir gibi insanlara musallat olurlar. Bunun içindir ki zehir bilinir fakat saklanır görünmez, insanlara görünmez ve bilinmez bir halde sunulur verilir ve zehirlenir. Şeytan da böyledir. Kuran da, rivayetlerde ve oluşan İslam kültüründe Şeytan insan mücadelesinin genişçe yer aldığını ve cinciliğin toplumun hayatını görüyoruz. Bu kültürde insanın şeytanın boy hedefi veya avı olduğu anlayışı egemendir. İBLİS’İN Sahnede Görünmesi: İblis ancak insan yaratıldıktan sonra sahnede görünmekte ve insanın onunla karşılaşması secde olayından gerçekleşmektedir. Bu karşılaşmayı belirten (7-Araf/11-18. 15-HİCR/28-44. 38-Sad/71-85. Ayetlerinde geçtiği gibi Kuran’da o gün onun adı şeytan değil, İblis’tir. Cinlerden olması ( 10- Kehf/ 50) ve daha önce ateşten yaratılmış bulunması (15-Hicr/23) dışında İblis’in geçmişi ve kimliği hakkında bir bilgiye sahip değiliz. Nitekim Kuran, cinlerden olması ve ateşten yaratılması dışında, İblis’in ve Şeytan’ın fiziksel veya biyolojik hiçbir özelliğinden söz etmeden sadece işlevinden söz etmekle yetinmektedir.İblis ve Şeytan adlarının nasıl ortaya çıktığını yahut aralarındaki farkı Mustafa İslamoğlu şöyle belirtir.İblis, şeytanın ismi değil, içine düştüğü açmazı en güzel biçimde ifade eden sıfattır. Zira onu İblisleştiren Umutsuzluktur, Allah’la ilişkisinin anlatıldığı yerlerde İblis, Âdem’le ilişkisinin anlatıldığı yerlerde Şeytan olarak anılır. (82/25) Nitekim bu olaydan sonra İblis yerine artık Şeytan sahnede görünmekte ve Âdem ile Havva’yı yani insan cinsine ( 7-Araf/20. 20-Taha/120) ayetlerinde fısıldayarak ikisinin de yasağı çiğnemelerini ve kendisi ile beraber cennetten çıkmalarını sağlamaktadır.İblis’in isyanından ve Âdem’in yasak meyveyi yemesinden sonra İblis’in yerini şeytanlar almıştır. Bunun için Şeytan’ın eyleminin adı İblis olmuştur.İBLİS’İN Şeytanlaşması ve lanetlenmesi Şeytan olarak anılan İblis Allah’ın Âdem’e secde etmesi emrine karşı çıktığı için lanetlenmiş ve Allahın rahmetin dışında bırakılmıştır. Bundan dolayı insan cinsi ile şeytan cinsi arasında sürekli bir mücadelenin olduğunu belirtir.Âdem’in veya nefs-i vahide’nin yalnız bir kişiyi değil, insan cinsini belirttiğiVe insanın başlangıçta kadın ve erkek olarak bir topluluk olarak yaratıldığını gösterdiği gibi, cin- şeytan cinsi de başlangıçta bir tane değil, bir cins olarak yaratıldığını ve mücadelenin her iki cins arasında olduğunu gösterir. 22-Hac/52. Hem senden önce kimi resul ve nebi olarak göndermişsek, sonuç almayı umdukları her seferinde şeytan mutlaka onun idelindeki amaca ilişkin beklentisine gölge düşürmeye çabalamıştır. Fakat Allah şeytan’ın bu çabasını boşa çıkarır. Dahası Allah ayetlerini kendi içinde açık ve birbirlerini açıklayıcı kılar. Zira yalnızca Allah’tır her şeyi bilen, her hükmünde tam isabet kaydeden.  Kuran da Şeytan hakkındaki ayetler.  Bakara/30-36.)  (Araf/10-13-17-20-22-48.) (Hicr/27-40.)  (17. İsra/61-62-65.)  (Sad/73-76-80-84-85.)  ( Kehf/50.) (Taha/115-117-118-120.)  (Lokman/21.)   (Meryem/83.)  (Enfal/48-202.)   (Haşr/16.)  (Nisa/38-76-118-119-120.)   (İbrahim/21-22.)  (Saf/5.)  (Nahl/98-99-100 )