Omurga, vücudumuzun temel taşlarından biridir ve doğru bir duruş, hareket ve denge için önemli rol oynar. Ancak, bazı durumlarda omurga, normalden sapabilir ve lateral (yan) bir eğriliğe sahip olabilir. Bu duruma skolyoz denir. Skolyoz, genellikle ergenlik döneminde başlayan ve omurganın S veya C şeklinde eğrildiği bir ortopedik durumdur. Normalde omurga, bir kişinin arkasında düz bir çizgi oluşturmalıdır. Ancak skolyoz durumunda, omurga yan tarafa doğru eğilir, genellikle "S" veya "C" şeklinde bir eğri oluşturarak kişinin duruşunu etkiler.
Skolyoz nedir sorusu, özellikle ergenlik döneminde sıkça sorulmaktadır. Skolyoz, çoğunlukla ergenlik çağında teşhis edilen, omurganın yana doğru eğriliğidir. Bu durum, omurga sağlığını etkileyebilir ve duruş bozukluğuna neden olabilir. Serebral palsi ve kas distrofisi gibi rahatsızlıkları olan kişilerde skolyoz ortaya çıkabilirken, çocukluk çağı skolyozunun çoğunun nedeni bilinmemektedir. Çoğu skolyoz hastalığı hafif semptomlar gösterir, ancak çocuklarda görülen bazı vakalarda çocuklar büyüdükçe semptomlar kötüleşebilir. Skolyoz, omuzların asimetrisi, belde eğrilik ve sırtta ağrı gibi belirtilerle kendini gösterir ve basitçe "skolyoz ne demek" sorusunun cevabı, omurganın normal yapısından sapması demektir. Skolyoz, farklı sebeplerle ve farklı şekillerde gelişebilen bir hastalık olduğu için çeşitli türleri vardır. Skolyozun türleri, eğriliğin şekli, oluşum zamanı ve nedenine göre sınıflandırılabilir. İdiopatik skolyoz, nedeni bilinmeyen skolyoz türüdür. En yaygın skolyoz türüdür ve genellikle ergenlik döneminde (10-18 yaş arası) ortaya çıkar. Özellikle kızlarda daha sık görülür. İdiopatik skolyozda, genetik faktörler rol oynayabilir, ancak kesin bir sebep bulunmamaktadır. Ergenlik Dönemi İdiopatik Skolyoz (AIS - Adolescent Idiopathic Scoliosis): Bu tür skolyoz, genellikle ergenlikte gelişir ve skolyozun çoğu vakası bu kategoriye girer.
Ergenlik döneminin hızla büyüme dönemi olması, bu tip skolyozun sıkça görülmesinin nedenidir. Çocukluk Dönemi İdiopatik Skolyoz (CIS - Childhood Idiopathic Scoliosis): Bu tip, 3 yaşından önce başlar ve genellikle daha hızlı ilerler. Erişkin Dönemi İdiopatik Skolyoz (AIS - Adult Idiopathic Scoliosis): Bu, daha önce skolyozu olmayan ancak ergenlik sonrası ilerleyen skolyozu olan erişkinlerde görülebilir. Konjenital (Doğumsal) Skolyoz, doğuştan gelen bir omurga deformitesidir. Bu durumda, omurganın gelişimi sırasında hatalar meydana gelir, yani omurlar tam gelişmez veya birbirleriyle düzgün bir şekilde birleşmezler. Doğumsal skolyoz, genellikle doğumda fark edilir ve tedavi gerektirebilir. Bu tür skolyoz, erken yaşlarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Omurga cerrahisi skolyozun derecesine göre ameliyatına kararını verir.
Nöromusküler skolyoz, sinir sistemi veya kas sistemi ile ilgili hastalıklar nedeniyle gelişir. Bu tür skolyoz, genellikle cerebral palsy, kas distrofisi, spina bifida, spinal kord yaralanmaları, veya amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi hastalıklar sonucunda ortaya çıkar. Bu hastalıklar, omurganın düzgün bir şekilde yerinde durmasını sağlayan kasların ve sinirlerin düzgün çalışmamasına neden olur. Bu durumda, skolyoz genellikle hızla ilerleyebilir. Dejeneratif Skolyoz: Yaşlanmaya bağlı olarak gelişen skolyoz türüdür. Dejeneratif skolyoz, genellikle 40 yaşın üzerindeki bireylerde, omurganın disklerinde ve eklemlerinde yaşanan dejenerasyon (aşınma) sonucu ortaya çıkar. Omurga, zamanla zayıflar ve eğilir. Bu tür skolyoz, çoğunlukla kemiklerin zayıflaması ve omurga diskinin yıpranması ile ilişkilidir. Post-Travmatik Skolyoz: Omurgadaki kırık, travma veya cerrahi müdahale sonrası gelişen skolyozdur. Özellikle bir kemik kırığı veya omurgada alınan darbe sonrası, omurganın doğal yapısının bozulması ve eğrilmesi nedeniyle post-travmatik skolyoz gelişebilir. Bu tür skolyozda, yaralanmadan sonra uzun süreli izleme ve tedavi gerekebilir. Functional (Fonksiyonel) Skolyoz: Fonksiyonel skolyoz, aslında omurgada yapısal bir eğrilik olmadığı halde, başka bir duruma bağlı olarak geçici bir eğrilik oluşmasıdır. Örneğin, bacak uzunluğunda fark, pelvik eğrilik veya kas spazmları gibi durumlar fonksiyonel skolyoza yol açabilir. Bu tür skolyoz, tedavi ile düzeltilebilir çünkü esasen omurgada yapısal bir bozukluk yoktur.
Erişkinlerde skolyoz, genellikle ergenlik döneminden sonra fark edilmeyen ve zamanla ilerleyen skolyozun sonucu olabilir. Bu durum genellikle omurgada önceki dönemlerde oluşmuş ama fark edilmemiş eğriliklerin, yaşlanma ve omurgadaki dejeneratif değişiklikler nedeniyle daha belirgin hale gelmesiyle ortaya çıkar.
Sağlıklı, mutlu ve ağrısız günler dileğimle…
Yorumlar
Kalan Karakter: