YETİMLİK NEDİR? KİMLERE YETİM DENİR

EL-YETİM: Kelimesi (Duha/9.10.) Ayet’te ele aldığımız gibi öncelikle ana veya babası olmayan, çocuklar için kullanılan özel bir sıfattır. Yetim sadece ana babadan yoksun kalmasıyla sınırlı görülmemelidir. Zira insan sahip olması gereken herhangi bir şeyden yoksun ise o şeyin yetimidir. Yetimlik kimsesizlik duygusudur. Dolayısıyla, Asla yetime otoriter davranma. Her durumda yardım isteyeni azarlama. (93- Duha/9-10.)

 

Allah’a karşı borçluluk sorumluluğunu tümden inkâr eden birini tasavvur edebilirmisin işte böyle biridir yetimi itip kalkan. Ve yoksulu doyurmaya gayret etmeyen.107-Maun/1-2-3-4.

Kişi mahrum olduğunun yetimidir. Kazananı olmayan yetimdir. Köle olan bir yetimdir, Eşi ölen, yetimdir ve duldur. Çocuksuzluk bir yetimliktir. Anne babasızlık, bir yetimliktir yetimdir. Ülkesi bayrağı olmayan yetimdir.

Çocuksuz aileler, yetim kalan çocukları evlat edinsin. (velisi olsun)                                    

Sağlık, bilgi, ilgi, sevgi, şefkat, itibar, çevre, para, mal destek gibi değerlerden yoksun olanların bu değerlerin yetimi olduğu unutulmamalıdır. Bu konular da yetim insanların ihtiyaçlarını doğru bir şekilde karşılanması, diğer insanların toplumların öncelikli görevleridir. Kuran yetimin bakımını tek kişiye değil bütünüyle topluma vermektedir. Yetime karşı insan’lar minnet ve şükran dolu duygularla yaklaşmayı zorunlu kılmaktadır.

 

Kuran’da yetimlere kol kanat germek, onların mallarıyla en güzel şekilde yapıcı bir şekilde sahip çıkıp, onlara yol gösterici ve koruyucu olarak ilgilenmek ekonomik yardımlaşmalarda öncelikle onları gözetmek pek çok ayette emredilmektedir.

Kuran yetimleri topluma emanet etmektedir. Onların bakımıyla ilgilenmeyi Hz Peygamberin hayatında örneklerle göstermiştir. Hz peygamber, peygamber olmadan önce vakıf kurarak toplumun yetimlerini yoksullarını korumuştur.

Kuran insanlara kimsesizlerin kimsesi olmayı öğütlemiştir. Yetimi bakılmayan toplum ahlaken yıkım içindedir.

Zekâtın verileceği insan’lar arasında yetimler geçmez. Nedeni yetime bakmak o toplumun öncelikli görevidir de Ondan dolayı geçmez. Yetimine bakmayan toplumun medeni olması mümkün değildir. Emanetin en mukaddes olanlardan biri bütünüyle topluma bırakılan yetimlerdir. Maun/2. Ayet’e Yüce Allah yetimin itilip kakılmasını ahireti yalanlamanın ilk sonucudur. Yetimini itip kakan ahiretini zayi etmiştir.

 

Hani bir zaman da israiloğullarından yalnızca Allah’a kulluk edeceksiniz, ana, babaya, kimsesizlere, yoksullara iyilik yapacaksınız, insanlara güzel söz söyleyeceksiniz. (2- Bakara/83)

Ve eğer yetimlere adil davranmamaktan korkuyorsanız, o zaman size helal olan diğer kadınlardan biriyle evlenin. (4-Nisa/3.)

Rüştüne erinceye kadar, lehine olmadıkça yetimin malına dokunmayın. (6-Enam/152.)

Yetimin malına da kendisi (ergenlik çağına erinceye kadar) yapacağınız en uygun ve olumlu tasarruflar dışında yaklaşmayın. Yine verdiğiniz her (meşru) söze sadık kalın. Şüphesiz söz veren herkes bundan dolayı hesaba çekilecektir. (17-İsra/34.)

Şunu iyi bilin ki, ganimet olarak aldığınız her şeyin beşte biri Allah’a ve elçiye dolayısıyla yakınlara, yetimlere, muhtaçlara ve yolda kalmışlara aittir.(8-Enfal/41. )